16 jan Deliveroo-bezorgers zijn werknemers; geldt dit voor alle platformarbeiders?
Dinsdag 12 januari 2019 oordeelde de Rechtbank Amsterdam dat de bezorgers van Deliveroo hun werkzaamheden verrichten op basis van een arbeidsovereenkomst. De gevolgen van deze uitspraak voor de platformarbeid in Nederland lijken mee te vallen, aangezien de kantonrechter zijn oordeel sterk baseert op de specifiek bij Deliveroo geldende regelingen.
De feiten
Sinds februari 2018 werken de bezorgers van Deliveroo op basis van een overeenkomst van opdracht, een zogenaamde partnerovereenkomst. Voor die tijd werkten de bezorgers op basis van een arbeidsovereenkomst. De bezorgers werden verplicht zich in te schrijven als zelfstandige bij de Kamer van Koophandel en over een BTW-nummer te beschikken. Zij werden betaald per afgeleverde bezorging, waarvan de hoogte wisselde. Bezorgers hadden de mogelijkheid de overeenkomst direct op te zeggen, voor Deliveroo gold een opzegtermijn van een week. Deliveroo wees de diensten aan de bezorgers toe door middel van een bepaald algoritme. De bezorgers konden zich inschrijven voor een bepaald tijdvak, maar waren daarnaast vrij om zich op ieder moment beschikbaar te stellen. Bezorgers mochten de diensten afwijzen, konden zich laten vervangen door een derde en waren verplicht zelf voor het benodigde materiaal te zorgen; denk hierbij aan een fiets, smartphone en een maaltijdbox.
Het oordeel van de kantonrechter
Om te bepalen of sprake is van een arbeidsovereenkomst kijkt de kantonrechter naar alle omstandigheden van het geval. In ieder geval moet sprake zijn van arbeid, loon en een gezagsverhouding. In deze zaak focust de kantonrechter zich voornamelijk op het element van de gezagsverhouding.
De kantonrechter overweegt dat de bezorgers feitelijk niet vrij zijn om de arbeid te weigeren. Zij kunnen dit wel doen, maar het gevolg hiervan is dat de betreffende bezorgers minder bestellingen en minder inlogfaciliteiten ontvangen en daardoor dus minder inkomsten ontvangen. Ook maakt Deliveroo gebruik van prestatiecriteria die afhankelijk zijn van het al dan niet verrichten van werk. Door middel van haar systemen kan Deliveroo grote invloed uitoefenen op de bezorgers. Dit wijst volgens de kantonrechter op het bestaan van een gezagsverhouding.
De mogelijkheid voor de bezorgers om zich te laten vervangen acht de kantonrechter vrijwel inhoudsloos. De behoefte aan vervanging kan pas ontstaan als de bezorger een dienst toegewezen krijgt, maar door het korte tijdsbestek van 30 minuten waarbinnen de bezorging moet worden afgeleverd is het feitelijk onmogelijk om zich in die periode te laten vervangen door een derde. De vervanging door iemand die nog nooit voor Deliveroo heeft bezorgd is, gezien de door Deliveroo gestelde eisen, feitelijk onmogelijk. Ook dit wijst volgens de kantonrechter op het bestaan van een gezagsverhouding.
Dat de bezorgers zelf moeten zorgen voor het benodigde materiaal is volgens de kantonrechter geen argument tegen het bestaan van een gezagsverhouding. De materialen die door Deliveroo worden voorgeschreven, worden voor het grootste deel ook in het dagelijks leven gebruikt. De bezorgers dienen meestal enkel de maaltijdbox aan te schaffen, die door Deliveroo met korting (en voorzien van haar eigen logo) wordt aangeboden.
De kantonrechter kent geen belangrijke betekenis toe aan de inschrijving als zelfstandige bij de Kamer van Koophandel, aangezien dit door Deliveroo verplicht wordt gesteld in de partnerovereenkomst met de bezorgers.
Tot slot kent Deliveroo veel regelingen die aanwijzingen bevatten ten aanzien van de uitvoering van het werk en het gedrag van de bezorgers en controleert zij haar bezorgers door middel van GPS tijdens hun diensten. Deliveroo heeft hierdoor een ruime instructiebevoegdheid. De kantonrechter overweegt daarnaast dat het gaat om eenvoudig en ongeschoold standaardwerk, waarvoor andere aanwijzingen dan door Deliveroo gegeven, niet goed denkbaar zijn.
De kantonrechter concludeert dat de bezorgers van Deliveroo hun werkzaamheden verrichten op basis van een arbeidsovereenkomst. De afhankelijkheid van de bezorgers van Deliveroo weegt zwaarder dan de zelfstandigheid van de bezorger.
Gevolgen voor platformarbeid
Wat betekent deze uitspraak voor de platformarbeid in Nederland? De kantonrechter baseert zijn oordeel in deze zaak op de concrete omstandigheden van het geval en de regelingen zoals Deliveroo deze heeft opgesteld. Op basis hiervan komt hij tot de conclusie dat sprake is van een arbeidsovereenkomst. Deze uitspraak heeft niet tot gevolg dat van alle platformarbeiders kan worden gezegd dat zij werkzaam zijn op basis van een arbeidsovereenkomst, omdat sterk wordt geleund op de specifieke bepalingen die waren opgesteld door Deliveroo. Er bestaan ook uitspraken waarin de rechter niet tot het oordeel kwam dat sprake was van een arbeidsovereenkomst bij platformarbeid.
Kortom: de bezorgers van Deliveroo zijn werknemers, maar dit zal niet voor alle platformarbeiders gelden. Hiervoor zijn de omstandigheden van het geval bepalend. Platformaanbieders zullen wel serieus moeten kijken naar hun regelingen om te voorkomen dat een gezagsverhouding wordt aangenomen. Als hier sprake van is, kan al snel worden geconcludeerd tot het bestaan van een arbeidsovereenkomst.
Voor de gehele uitspraak klik hier.
Vragen over het bovenstaande? Neem dan contact op met één van de arbeidsrechtadvocaten van Sørensen Advocaten. Bel: 010-2492444
