30 jun Hoe zit het ook alweer met het deskundigenoordeel: van re-integratie tot rechtspraktijk
Van re-integratie tot rechtspraktijk
Bij langdurige ziekte van een werknemer kunnen werkgever en werknemer het oneens zijn over de voortgang van de re-integratie. In zulke gevallen kan een deskundigenoordeel van het UWV uitkomst bieden. In deze tekst leest u wat een deskundigenoordeel inhoudt, in welke situaties het kan worden aangevraagd, welke rol het speelt in procedures en wat de mogelijke gevolgen zijn van het ontbreken ervan.
Wat is een deskundigenoordeel?
Een deskundigenoordeel van het UWV is een onafhankelijk oordeel van een arts of deskundige over de re-integratie van een zieke werknemer. Zowel de werkgever als de werknemer kan een dergelijk oordeel aanvragen bij het UWV. Dit gebeurt vaak wanneer er een verschil van inzicht bestaat over de voortgang van de re-integratie van de werknemer.
Van re-integratie tot rechtspraktijk over de volgende vijf situaties kan een deskundigenoordeel worden aangevraagd:
- of de werknemer weer volledig kan werken, zonder aanpassingen;
- of het werk dat de werknemer moet of wil doen, passend is;
- of door de werknemer dan wel de werkgever voldoende is gedaan aan de re-integratie;
- of de werknemer recht heeft op doorbetaling van het loon als gevolg van ongeschiktheid tot werken;
- over veelvuldig ziekteverzuim van de werknemer.
Het UWV verstrekt niet in alle gevallen een deskundigenoordeel. Met name in de situaties 1 en 3 geldt dat een deskundigenoordeel slechts wordt afgegeven indien de werknemer meewerkt aan het medisch onderzoek.
Hoewel de wet voorschrijft dat het UWV binnen twee weken na ontvangst van het verzoek een oordeel moet afgeven, hanteert het UWV intern een doorlooptijd van vier weken. Vaak duurt het echter langer.
Het deskundigenoordeel heeft een niet-bindend karakter. Dit houdt in dat de werknemer en werkgever er geen bezwaar en beroep tegen kunnen instellen.
Aan de aanvraag van een deskundigenoordeel zijn kosten verbonden. Wanneer de werknemer het oordeel aanvraagt, bedragen de kosten 100 euro. Wanneer de werkgever het oordeel aanvraagt, bedragen de kosten 400 euro, tenzij het deskundigenoordeel wordt aangevraagd in het kader van een ontbindingsverzoek. In dat geval is de aanvraag kosteloos.
Doel van het deskundigenoordeel
Het deskundigenoordeel is in het leven geroepen om geschillen over ziekte en re-integratie in een vroeg stadium te verhelderen, met als doel onnodige belasting van de rechterlijke macht te voorkomen en partijen snel en deskundig advies te bieden. Het deskundigenoordeel wordt vaak als voorportaal van een gerechtelijke procedure gezien.
Deskundigenoordeel als bescherming tegen loonsanctie
Voor werkgevers is het raadzaam om na één jaar arbeidsongeschiktheid een deskundigenoordeel aan te vragen over de eigen re-integratie-inspanningen. Dit biedt inzicht in de kwaliteit van het re-integratietraject en verkleint – bij een positief oordeel – aanzienlijk de kans op een loonsanctie van het UWV.
Loonsanctie
Een loonsanctie is een maatregel die het UWV aan een werkgever kan opleggen wanneer deze onvoldoende re-integratie-inspanningen heeft verricht voor een zieke werknemer. De sanctie houdt in dat de werkgever verplicht wordt om het loon van de werknemer tot maximaal één extra jaar door te betalen, bovenop de gebruikelijke periode van 104 weken loondoorbetaling bij ziekte.
Uit de rechtspraak volgt dat een werkgever mag vertrouwen op een positief deskundigenoordeel over de re-integratie-inspanningen rond het einde van het eerste ziektejaar. Het UWV kan hier bij de eindbeoordeling na twee jaar in beginsel niet op terugkomen, tenzij de werkgever zich in de tussenliggende periode onvoldoende heeft ingezet. Bij een aanvankelijk negatief oordeel biedt het deskundigenoordeel de mogelijkheid om tekortkomingen tijdig te herstellen.
Het blijft daarbij cruciaal dat de werkgever tijdens het gehele re-integratietraject alert blijft op veranderingen in de situatie van de werknemer en hierop adequaat anticipeert. Op deze manier wordt het risico op een loonsanctie beperkt.
Deskundigenoordeel in gerechtelijke procedures
Een deskundigenoordeel biedt niet altijd een oplossing. Wanneer het geschil daarmee niet wordt weggenomen, kan alsnog de gang naar de rechter worden gemaakt. In bepaalde procedures is het overleggen van een deskundigenoordeel verplicht. Zo moeten werkgevers bij ontbindingsverzoeken wegens frequent ziekteverzuim of het niet-nakomen van re-integratieverplichtingen een deskundigenoordeel indienen. Werknemers zijn hiertoe verplicht bij loonvorderingen of vorderingen tot nakoming van re-integratieverplichtingen. Ontbreekt een deskundigenoordeel, dan wordt het verzoek of de vordering in beginsel afgewezen.
In uitzonderlijke gevallen is het overleggen van een deskundigenoordeel niet vereist, bijvoorbeeld wanneer dit in redelijkheid niet van de werknemer of werkgever kan worden gevergd. Uit de rechtspraak volgt dat dit onder meer het geval kan zijn in kortgedingprocedures, bij gebrek aan tijd om een oordeel aan te vragen, of wanneer het UWV weigert de aanvraag in behandeling te nemen. Ook kan worden afgezien van een deskundigenoordeel als reeds overgelegde medische stukken voldoende onderbouwing bieden voor de gestelde arbeidsongeschiktheid.
Conclusie
Het deskundigenoordeel van het UWV kan een waardevol hulpmiddel zijn bij geschillen over ziekte, re-integratie en loondoorbetaling. Zowel werkgevers als werknemers kunnen hiermee duidelijkheid verkrijgen over hun rechten en verplichtingen.
Zorg dat u tijdig handelt, uw re-integratie-inspanningen goed documenteert en alert blijft op veranderingen in de omstandigheden. Wees daarnaast voorbereid op de mogelijkheid dat een juridische procedure alsnog nodig is, en houd daarbij rekening met het procesvereiste van het deskundigenoordeel.
Heeft u vragen of twijfels over het belang van een deskundigenoordeel? Onze arbeidsrechtadvocaten staan klaar om u te helpen.
